Duszniczki

Rezerwat przyrody „Duszniczki” - „poligon” dla miłośników botaniki lub fotografii przyrodniczej. Nie w samej Gminie, ale z naszej Gminy łatwo tu dotrzeć.

Zapewne wielu z nas jechało drogą krajową nr 92 z Tarnowa Podgórnego w kierunku Pniew i spoglądając na południe widzieliśmy cały czas ciągnące się lasy. To dość duży i zwarty kompleks i właśnie tam znajduje się kilka cennych rezerwatów przyrody.

Szukając uroczego miejsca na rodzinną wycieczkę w niedalekiej odległości od gminy ( ok 15- 20 min drogi samochodem) - warto wziąć pod uwagę bardzo ciekawy rejon koło Dusznik Wlkp, a mianowicie obszar wzdłuż rzeki Mogielnicy Wschodniej tj. las i leżący właśnie tam rezerwat przyrody „Duszniczki”.

Nadleśnictwo wyznaczyło tam malowniczą i urozmaiconą ścieżkę przyrodniczą z kilkoma punktami edukacyjnymi. Długość ścieżki liczy ok 7km.- idealna trasa na małą , spokojną ok 1h - 1,5 trasę rowerową z przystankami lub nawet na spacer. Można sobie ją również wydłużyć. Na samym początku wyprawy jest parking leśny koło leśniczówki Duszniki - tzw. polana „Czarny Bocian”. Jest to przestrzeń doskonale przystosowana dla turystów - polana z dużą wiatą, toaletą typu toi -toi oraz miejscem na ognisko ( tel. do leśniczówki – 612919160)

Fot. 2 Mapa - kompleks leśny i Rez. „Duszniczki”

Fot. 3 Zawilec żółty, gajowy i miodunka ćma.

Fot. 4 Wilczomlecz sosnka i groszek.

W samym centrum omawianego terenu znajduje się rezerwat „Duszniczki”. Został on utworzony w 1958 r. dla zachowania fragmentu lasu z udziałem modrzewia polskiego. To wyspowe stanowisko modrzewia na niżu ma charakter nawet pomnika przyrody. Zachowało się tu tylko kilkanaście, ale za to bardzo cennych drzew w wieku ponad 150 lat. Gatunek ten dorasta w tym miejscu do imponujących rozmiarów osiągając około 1m w obwodzie i prawie 40m wysokości!

Fot. 5 Charakterystyczny pień drzewa - modrzew i grab.

Ciekawostką jest sam fakt wyróżnienia modrzewia polskiego. W 1980 r odnaleziono w Jarosławiu, w starszych warstwach piasku, kopalne szyszki modrzewia i uznano je za przynależne do odrębnego gatunku- Larix polonica, czyli modrzew polski. Wiele lat później odkryto modrzewie na Górze Chełmowej w Górach Świętokrzyskich i okazało się, że mają identyczne szyszki, jak te kopalne. Po długich badaniach wybitny botanik polski Szafer wydał dokładny opis tego gatunku. Warto wiedzieć, że na terenie Europy i w Polsce rośnie jeszcze inny bardziej powszechny gatunek - modrzew europejski.

Kolejnym bardzo cennym elementem zasługującym na uwagę, jest występowanie wiosną w bardzo dużej ilości różnych gatunków kwiatów w runie leśnym i to prawie wzdłuż całej trasy. To dlatego ,że w dużej mierze obszar trochę przypomina pierwotny charakter i jest to obszar grądów niżowych, a grądy charakteryzują się bogactwem różnych gatunków drzew (liściastych lub rzadziej mieszanych z przewagą grabu i dębu, niekiedy z domieszką lip, klona i świerku).

Fot. 6 Wiosenny las koło Dusznik

Grądy to zbiorowisko wielowarstwowe, szczególnie na wiosnę z bogatym runem różnych roślin w tym kwiatów. Wycieczka zatem w ten rejon, szczególnie na przedwiośnie i wiosną czy latem, może dla wielu amatorów być dosłownie „poligonem doświadczalnym” np. w dziedzinie botaniki, czy fotografii lub ornitologii.

Fot. 7 Przylaszczka pospolita i motyl cytrynek.

Na krótkim 7 km dystansie mamy szereg różnych miejsc - las sosnowy, las grądowy, dolina rzeki Mogielnicy z polami i terenami zalewowymi, polany leśne, śródleśne zagłębienia, czy też wycinki leśne, a to powoduje zarówno urozmaicony krajobraz, przez co potencjalnie możemy tam spotkać więcej różnych gatunków roślin czy zwierząt.

Podczas jednej z wycieczek w ten rejon doświadczyłem miłej niespodzianki, bowiem na początku kwietnia, gdy miały miejsce pierwsze ciepłe i słoneczne dni, niespodziewanie natknąłem się na gatunek płaza, którego chyba najtrudniej spotkać w polskiej przyrodzie. A mianowicie na pniu samotnego drzewa w dolinie rzecznej wygrzewał się prawdziwy zielony klejnot wśród żab - rzekotka drzewna!! Tak, tak. Zazwyczaj spotykana na terenach lasów liściastych, w dolinach rzecznych, czasem w parkach. Z uwagi na zielony i charakterystyczny kolor, trudno ją dostrzec w koronach drzew.

Fot. 8 Rzekotka drzewna.

Płaz ten, to jeden z wielu gatunków zwierząt występujących na omawianym obszarze, ale pewnie znacznie łatwiej przyklęknąć i sfotografować ciekawe rośliny tego terenu. A kwiatków jest mnóstwo - dwa gatunki zawilców, przylaszczka pospolita, miodunka ćma, gwiazdnica wielokwiatowa, groszek skrzydlasty, gajowiec żółty, wilczomlecz sosnka, fiołki, dąbrówka rozłogowa, konwalia majowa, kokoryczka wielkokwiatowa, chroniony wawrzynek wilczełyko, czy charakterystyczny bluszcz pospolity. To tylko niektóre z wielu, wielu gatunków roślin i zwierząt kompleksu leśnego koło Dusznik Wlkp.

Fot. 9 Kwieciste dno lasu grądowego - dąbrówką z zawilcem gajowym.

Mając na uwadze nie tylko piękno przyrody warto zawsze pamiętać, jak dobroczynny wpływ na nasze zdrowie ma przebywanie na łonie natury

• obcowanie z przyrodą wprowadza nasz mózg w stan alfa - stan relaksacji, zadowolenia, ukojenia dla centralnego układu nerwowego,
• obcowanie z przyrodą zwalnia puls, obniża ciśnienie krwi,
• obcując z przyrodą mózg wytwarza endorfiny, potocznie zwane hormonami szczęścia,
• fitoncydy - naturalne substancje wytwarzane przez rośliny - mają działanie odkażające. Wpływają one korzystnie na organizm walczący z bakteriami, pierwotniakami czy grzybami.
• olejki eteryczne wytwarzane przez drzewa iglaste, działają wykrztuśnie i udrażniają układ oddechowy,
• obcowanie z przyrodą obniża poziom stresu, a nawet łagodzi stany depresyjne.

Opracowali: Robert Przybylski oraz Natalia Przybylska